Rak płuc to nowotwór złośliwy, z powodu którego każdego roku umiera 1,6 mln osób na świecie. Człowiek chory na nowotwór płuc często dowiaduje się o tym przypadkowo podczas badań, gdyż wczesna diagnostyka raka jest utrudniona brakiem jakichkolwiek objawów w początkowej fazie rozwoju. Dowiedz się więcej na ten temat, aby zwiększyć swoją czujność i zwiększyć szanse na to, by nie dopuścić do rozwoju nowotworu!
Czym jest rak płuc?
Rak płuca to najczęściej występujący nowotwór złośliwy. U osób chorych dochodzi do niekontrolowanego wzrostu komórek w tkankach płuc, co w kolejnym stadium zaawansowania może przerzucić się również na pobliskie tkanki, a nawet inne części ciała.
Wyróżniamy dwa główne typy tego nowotworu:
- drobnokomórkowy rak płuca,
- niedrobnokomórkowy rak płuca.
Rozróżnienie obu typów jest możliwe poprzez uzyskanie obrazu mikroskopowego komórek raka płuc.
Statystyki zachorowań na raka płuc w Polsce
Z powodu raka co roku umierają miliony ludzi na całym świecie. Spójrzmy na najważniejsze statystyki odnoszące się do tego nowotworu w ujęciu kraju w skali roku:
- 22 tysiące zachorowań – rak płuca jest najczęściej diagnozowanym nowotworem złośliwym;
- ponad 23 tysiące zgonów – stanowi najczęstszą przyczynę zgonu z powodu nowotworu;
- przeżycie 5-letnie – 13,4% – jeden z najgorzej rokujących nowotworów złośliwych.
Objawy raka płuc
Aby lepiej zrozumieć, jak działa rak płuc, objawy pojawiające się w zależności od stopnia zaawansowania choroby powinny być jednym z kluczowych elementów do przeanalizowania, podobnie jak w przypadku raka piersi i innych nowotworów.
Wczesne objawy raka płuc
Pierwsze objawy raka płuc pojawiają się w momencie, kiedy choroba już się rozwinęła. Niestety na początku nowotwór ten często nie daje objawów, przez co często wielu chorych na raka płuc jest błędnie diagnozowanych w kierunku innych chorób, jak zapalenie dróg oddechowych i objawy związane z podobnymi dolegliwościami.
Na jakie wczesne objawy raka płuc warto być wyczulonym?
- przewlekły lub nasilający się kaszel,
- chrypka,
- ból głowy,
- utrata apetytu,
- zmęczenie lub osłabienie,
- chrypka,
- ból w klatce piersiowej,
- nawracające infekcje np. zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc
- kaszel z plwociną lub krwią,
- świszczący oddech.
Znajomość wyżej wymienionych objawów jest niezwykle ważna dla możliwie wczesnego wykrywania raka płuca.
Zaawansowane objawy raka płuc i objawy skórne
W przypadku zaawansowanego stadium raka płuc, jak również wtedy, gdy mają miejsce przerzuty odległe, zaczynają pojawiać się objawy skórne, takie jak zmiany barwnikowe, palce pałeczkowate, pęcherze, owrzodzenia, czy też zmiany paznokci.
Warto też wspomnieć o objawach raka płuc widocznych u wieloletnich palaczy – w tym kaszel, krwioplucie, utrata masy ciała, apetytu, czy też duszności bóle w klatce piersiowej.
Leczenie raka płuc
Leczenie raka płuc wymaga podejścia kompleksowego i jest w ścisłej zależności od stadium zaawansowania choroby i stanu pacjenta. W przypadku osób, u których już nie ma szans na powrót do zdrowia np. ze względu na nadmierną obecność przerzutów — podejmowane jest leczenie paliatywne celem złagodzenia objawów choroby.
Operacje w leczeniu raka płuc
Operacja w ramach chirurgicznego leczenia raka płuc są możliwe do wykonania w przypadku pacjentów bez przeciwwskazań do resekcji miąższu płucnego wraz z guzem. Musi to być wykonane w zakresie koniecznym do całkowitego wycięcia nowotworu oraz okolicznych węzłów chłonnych, a równocześnie z uwzględnieniem zakresu tolerowanego przez pacjenta.
Chemioterapia, radioterapia i immunoterapia w leczeniu raka płuc
W leceniu raka płuc stosuje się także inne metody leczenia poza wykorzystaniem metody chirurgicznej.
Chemioterapia – może być stosowana w przypadku raka drobnokomórkowego, jak i niedrobnokomórkowego. W pierwszym przypadku stanowi zasadniczy sposób leczenia, a w drugim może być stosowna jako leczenie indukcyjne, zanim zostanie zastosowane leczenie operacyjne.
Radioterapia – metoda leczenia warta do uwzględnienia w przypadkach postaci choroby ograniczonej do raka drobnokomórkowego płuc, jeśli nie ma przeciwwskazań do napromieniania.
Coraz więcej też mówi się na temat immunoterapii jako alternatywnej możliwości leczenia dla pacjentów z zaawansowanym rakiem płuca.
Czynniki ryzyka raka płuc
Z powodu raka płuc każdego roku umierają miliony ludzi na całym świecie. Spójrzmy więc bliżej na czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na ten nowotwór złośliwy.
Palenie papierosów — w tym palenie bierne jako główny i najczęstszy czynnik ryzyka
Za rozwój raka w największym stopniu odpowiada palenie papierosów. Co ważne, do zwiększenia prawdopodobieństwa zachorowania przyczynia się zarówno palenie czynne, jak i bierne. Aktywni palacze mają ok. 20 razy większe ryzyko zachorowania niż osoby niepalące, a u osób biernie wdychających dym z papierosów – nowotwór płuc stanowi 3 razy większe zagrożenie w porównaniu do osób, które nie palą.
Zanieczyszczenie powietrza, radon i inne czynniki ryzyka
Jednak nie tylko palenie papierosów jest odpowiedzialne — rak płuca często jest spowodowany również innymi czynnikami ryzyka, jak:
- uwarunkowanie dziedziczne,
- czynniki środowiskowe – w tym zanieczyszczenie powietrza,
- czynniki zawodowe – narażenie na oddziaływanie szkodliwych związków chemicznych i substancji np. przy produkcji koksu, czy też gazyfikacji węgla.
Rokowania w przypadku raka płuc
Prognozowana długość życia osób chorych na raka jest zależna od stopnia zaawansowania choroby.
Jak wyglądają rokowania po rozpoznaniu choroby nowotworowej u chorych na raka płuc?
Rokowania po rozpoznaniu nowotworu płuc prezentuje się następująco:
- Rak drobnokomórkowy (DRP): czas przeżycia dla chorych nieleczonych: 6–8 miesięcy, a dla leczonych za pomocą radioterapii i chemioterapii 2%–40% dla 2-letniego przeżycia.
- Rak niedrobnokomórkowy (NDRP) a przeżycie 5-letnie: rokowanie jest pomyślne i sięga nawet 80%.
Ważne! Nie dla wszystkich osób z podejrzeniem raka płuca może się okazać, że będą kwalifikowani do leczenia przyczynowego tj. połączenia chirurgii, radioterapii i chemioterapii — wtedy proponowane jest leczenie paliatywne.
Badania diagnostyczne w wykrywaniu raka płuc
Z racji tego, że w Polsce rak płuc jest bardzo częstą chorobą, istnieją różne programy przesiewowe, które mają pomóc w możliwie jak najwcześniejszym wykryciu nowotworu. Zachęcamy do tego, by zasięgnąć więcej informacji o ogólnopolski program wczesnego wykrywania raka, równocześnie wskazując na to, że poza tym istnieją liczne badania w kierunku rozwoju raka płuc, o których warto wiedzieć. Należą do nich poniższe przykłady.
Diagnostyka raka a RTG klatki piersiowej i tomografia komputerowa
RTG klatki piersiowej nie wyklucza postawienia błędnej diagnozy, gdyż w przypadku bardzo małych zmian jego zdolność do wykrywania nowotworu jest ograniczona, jednak jest to najczęściej stosowane badanie obrazowe, dzięki któremu można zobaczyć nie tylko płuca, ale też serce, drogi oddechowe, czy też kości klatki piersiowej.
Natomiast tomografia komputerowa (CT) klatki piersiowej jest bardziej precyzyjna. Wykonanie niskodawkowej tomografii komputerowej dostarcza serię przekrojonych obrazów, dających po przetworzeniu dokładny obraz płata płuca i innych narządów wewnętrznych, pozwalając na wykrycie nawet mniejszych guzów. Dzięki temu badaniu choroba nowotworowa może zostać wykryta dużo szybciej, dlatego jest jednym z najbardziej rekomendowanych testów przesiewowych w kierunku raka płuc.
Nowotwór płuc a PET i badania histopatologiczne
Wśród badań diagnostycznych należy również wymienić nowoczesne badanie PET-CT pozwalające na ocenę aktywności metabolicznej komórek, co jest równoznaczne z określeniem zasięgu raka.
Nie bez znaczenia są też badania histopatologiczne — można uznać, że są wręcz kluczowe, jeśli chodzi o rozpoznanie raka. W ramach badania pobiera się tkanki i dokonuje na ich bazie analizy na temat rodzaju i złośliwości guza, co jest absolutną koniecznością w diagnostyce raka płuca.
Rak płuc — podsumowanie
W przypadku raka płuca bardzo ważne jest jak najwcześniejsze wykrycie nowotworu, jak również rozpoznanie, z którym z typów raka płuca ma się do czynienia. Jeśli występują objawy, które mogłyby wskazać na obecność i rozwój tej choroby, należy bezwzględnie skonsultować się ze specjalistą, choć należy raz jeszcze podkreślić, że w obliczu wysokiego poziomu zachorowalności na raka płuc w Polsce, jak i na całym świecie najważniejsza jest profilaktyka i badania przesiewowe.
Bibliografia
- Molecular testing in non-small cell lung cancer: A consensus recommendation. Lai GGY, Cheng XM, Ang YL, Chua KLM, Samol J, Soo R, Tan DSW, Lim TKH, Lim DWT. Ann Acad Med Singap. 2023.
- M. Krzakowski i wsp., Cancer of the lung, pleura and mediastinum, „Oncology in Clinical Practice” 2019, nr 15, DOI: 10.5603/OCP.2018.0056.
- National Cancer Institute of United States, Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej, Co warto wiedzieć. Rak płuca, PRIMOPRO, Warszawa 2020.
- A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika mały podręcznik 2020/2021, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020.
- M. Kruczała, Rak płuca, „Medycyna Praktyczna dla Pacjentów” 2021.
Naszą misją jest zwiększanie świadomości na temat chorób onkologicznych, ich objawów, diagnostyki i profilaktyki.
